Caighdeáin Íosta don Chóiríocht ar Cíos

Tá cáilíocht na cóiríochta ar cíos ríthábhachtach do rathúlacht agus inbhuanaitheacht na hearnála cíosa cónaithe agus dá mealltacht mar rogha cóiríochta fadtéarmach do theaghlaigh. Ní mór d’aonaid mhaoine cónaithe ar cíos bailte a chur ar fáil do na daoine atá ina gcónaí iontu atá sábháilte, éifeachtach, buan, compordach agus inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de. Chomh maith leis sin, caithfidh siad a bheith ina n-infheistíochtaí láidre, socra agus slán dóibh siúd atá ina seilbh.

Tiarnaí talún

De réir an dlí, éilítear ar thiarnaí talún aonad maoine a chur ar fáil dá dtionóntaí ina soláthraítear timpeallacht shábháilte agus shláintiúil le bheith i do chónaí ann. Fágann sé sin gur gá athbhreithniú rialta a dhéanamh ar riocht an aonaid mhaoine agus deisiúcháin a dhéanamh ann nuair is gá. Tá na tiarnaí talún freagrach as cothabháil agus deisiú na teaghaise agus an trealaimh a chuirtear ar fáil dó, ag eascairt as caitheamh agus cuimilt a bhaineann le gnáthúsáid Treoirlínte d'Údaráis Tithíochta i bhfeidhmiú na gCaighdeán Íosta i gCóiríocht ar Cíos.

Tionóntaí

Ní mór do thionóntaí freagracht a ghlacadh as an réadmhaoin freisin. Éilítear orthu cúram cuí a ghlacadh agus an teaghais agus an trealamh ann á n-úsáid agus an tiarna talún a chur ar an eolas go pras nuair a bhíonn deisiúcháin de dhíth. Tá tionóntaí freagrach as damáiste a dheisiú, de thaisme nó d'aon ghnó, nach bhfuil inchurtha i leith gnáthúsáide.

Údaráis Tithíochta

Tá na hÚdaráis Tithíochta freagrach, trí chigireacht a dhéanamh, as cinneadh a dhéanamh faoina gcomhlíonann aonad maoine áirithe na caighdeáin bhainteacha maidir leis an gcóiríocht ar cíos agus, i gcás nach gcomhlíonann, as deimhniú go gcomhlíontar trí fhógraí feabhsúcháin agus toirmisc agus imeachtaí dlíthiúla a úsáid. Éilítear ar thiarnaí talún agus tionóntaí cead a thabhairt don Údarás Tithíochta rochtain a fháil ar an aonad maoine chun cigireachtaí a dhéanamh. 

Caighdeáin Íosta don Chóiríocht ar Cíos

Mar thiarna talún, tá dualgas dlíthiúil ort a chinntiú go gcomhlíonann an t-aonad maoine cíosa atá agat chaighdeáin íosta fhisiciúla áirithe.

Tá na caighdeáin seo leagtha amach i Rialacháin na dTithe (Caighdeáin do Thithe ar cíos) 2019                            http://www.irishstatutebook.ie/eli/2019/si/137/made/en/print

I mí na Márta 2024 d’fhoilsigh an Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil & Oidhreachta na treoirlínte seo d’Údaráis Tithíochta maidir le híoschaighdeáin a chur i bhfeidhm i gcóiríocht ar cíos

Tá treoir chabhrach ullmhaithe ag an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe (BTC) do thiarnaí talún ina mínitear na caighdeáin íosta, agus tá sé ar fáil ag: https://onestopshop.rtb.ie/images/uploads/general/RTB_House_Safety_leaflet.pdf

Go ginearálta, baineann na caighdeáin le teaghaisí atá ar cíos ó thiarnaí talún príobháideacha, ó údaráis áitiúla agus ó chomhlachtaí ceadaithe tithíochta. Mar sin féin, ní bhaineann siad le tithe saoire nó le tithíocht phobail atá á ligean ar cíos ag Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte nó ag comhlacht ceadaithe.

I measc na gCaighdeán Íosta áirítear:

• Caithfidh an t-aonad maoine a bheith saor ón tais agus caithfidh bail mhaith struchtúrtha a bheith air.
• Caithfidh uisce te agus uisce fuar a bheith ar fáil don tionónta.
• Caithfear teas agus aeráil leordhóthanach a bheith ar fáil.
• Ba chóir go mbeadh gach fearas i riocht maith oibre.
• Ceanglaítear go mbeidh sreangú leictreach, píopaí gáis agus uisce a bheith i riocht maith.
• Caithfear áiseanna le haghaidh ullmhúchán cócaireachta, stóráil bia agus níocháin lena n-áirítear iarta 4 fáinne, oigheann agus gríoscán, cuisneoir agus reoiteoir nó reoiteoir-cuisneoir agus oigheann micreathonnach a bheith soláthartha. (Ní bhaineann sé seo le tionóntachtaí Chomhlachtaí Ceadaithe Tithíochta).
• Pluid dóiteáin agus braith dóiteáin agus córais aláraim dóiteáin.
• Rochtain ar áiseanna stórála bruscair.
• Sa chás nach bhfuil rochtain ar chlós/ghairdín, ní mór rochtain ar áiseanna níocháin comhchoiteanna a chur ar fáil
• Déantar fuinneoga atá suite os cionn airde áirithe a fheistiú le srianta sábháilteachta, chun cosc a chur ar an mbaol go dtitfeadh aon duine.
• Tá téitheoir buanseasta i ngach aon seomra folctha / seomra agus tá na téitheoirí seo aeráilte agus coinnithe i gceart.
• Tá brathadóirí agus aláraim aonocsaíde carbóin i ngach aon teaghais, agus ní mór a bheith suite go cuí.
• Caithfear iarrachtaí a dhéanamh cosc a chur ar inmhíolú míolra agus lotnaidí.
• I bhfoirgnimh il-aonad, ní mór córas braite dóiteáin agus córas aláraim a bheith ann, plean aslonnaithe éigeandála agus soilsiú éigeandála i limistéir chomhchoiteanna. Tá sé tábhachtach go gcoinnítear trealamh sábháilteachta dóiteáin.
• Ní mór faisnéis a chur ar fáil do thionóntaí maidir leis an aonad maoine, seirbhísí tógála, agus ar na fearais agus ar na riachtanais chothabhála atá inti.

Léigh níos mó faoi na caighdeáin íosta, lena n-áirítear treoir maidir le caighdeáin íosta i gcóiríocht ar cíos 

Iniúchtaí agus an fhorfheidhmiú

Tá Comhairle Contae Fhine Gall freagrach as na caighdeáin íosta seo a fhorfheidhmiú i gceantar Fhine Gall. Ar aon dul le plean Tithíoctht do chách an Rialtais, tá Comhairle Contae Fhine Gall ag cur clár cigireachta pleanáilte i gcrích chun a chinntiú go mbaineann Comhairle Contae Fhine Gall amach ráta cigireachta bliantúil de 25%.

Cóiríocht fho-chaighdeánach

Má cheapann tú nach gcomhlíonann do bhaile féin leis na caighdeáin, ba chóir duit do thiarna talún a chur ar an eolas faoin fhadhb ar dtús, is cuma an ó thiarna talún príobháideach, ó Chomhairle Contae Fhine Gall nó ó chumann tithíochta a bhfuil an chóiríocht ar cíos ar fáil agat.

I gcás comhairle agus treorach is féidir le tionóntaí leas a bhaint as seirbhísí Threshold, carthanas náisiúnta a chuireann faisnéis agus comhairle ar fáil do thionóntaí a bhfuil fadhbanna tithíochta acu. Tá líne chabhrach saorghlao 1800 454 454 ag Threshold chun teacht ar thuilleadh faisnéise, tabhair cuairt ar https://www.threshold.ie/advice/dealing-with-problems-during-tenance/standards-and-repairs

Má tá an fhadhb fós ann, is féidir leat iniúchadh caighdeán a iarraidh trí theagmháil a dhéanamh linn ag: [email protected]

Is féidir pionóis agus ionchúiseamh a bheith mar thoradh ar mhainneachtain na caighdeáin íosta a chomhlíonadh. Is féidir le Comhairle Contae Fhine Gall Fógraí Feabhsúcháin agus Fógraí Toirmisc a eisiúint do thiarnaí talún a sháraíonn na rialacháin íoschaighdeáin. Déantar na hoibreacha a chaithfidh an tiarna talún a dhéanamh chun an sárú ar na rialacháin a leigheas a leagadh amach san Fhógra Feabhsúcháin.

Mura ndéanann an tiarna talún na hoibreacha seo, féadfaidh Comhairle Contae Fhine Gall Fógra Toirmisc a eisiúint, ag ordú don tiarna talún gan an réadmhaoin a ath-ligean go dtí go mbeidh an sárú ar na rialacháin réitithe.

Téigh i dTeagmháil Linn

Trí ríomhphost a sheoladh chuig: [email protected]