News

Oidhreacht ón mBaile: Suíomh taighde nach bhfuil an oiread sin aithne air, ar féidir leat tráthnóna a chaitheamh ag breathnú air, é TARA, nó Cartlann Rochtain ar Thaighde Choláiste na Tríonóide, http://www.tara.tcd.ie/Is stór rochtain oscailte é TARA agus níl an rochtain teoranta ach in imthosca dosheachanta, e.g. sa chás go bhfuil srianta cóipchirt foilsitheora i réim. I measc an iliomad bailiúchán tá bailiúchán an Oll. Edwin C. Rae, Ollamh le Stair na hEalaíne in Ollscoil Illinois, Champagne-Urbana.

Ón lá an lae inniu, Dé hAoine, an 22 Bealtaine, ar aghaidh, táthar ag glacadh le hiarratais ar an Deontas Atosaithe lena dtabharfar cúnamh deontais díreach do mhicreaghnóthais agus do ghnóthais bheaga chun cabhrú leo na costais a ghlanadh atá gearrtha acu chun fanacht oscailte, nó atá gearrtha orthu chun athoscailt nó chun a gcuid oibrithe a athfhostú tar éis dóibh a bheith dúnta mar gheall ar COVID-19.

Séadchomharthaí seandálaíochta agus struchtúir chosanta atá sna céadta suíomh i bhFine Gall. Sampla díobh sin is ea Teach Brazil (mar a rinne na seandálaithe taifead air) nó Teach Brazeel (dar leis na hailtirí). 

D'ainneoin a gcreideann an pobal i gcoitinne, rinneadh formhór fhoraoisí nádúrtha na hÉireann a ghlanadh roimh 1600. Rinneadh cuid mhaith den ghlanadh sin san aimsir réamhstairiúil. Sa mheánaois bhí coillte agus agus roschoillte scaipthe ar fud Fhine Gall ach bhí an cumhdach foraoise an-íseal go deo sa 17ú haois.

Tá stair fhada agus éagsúil mhuirí ag Fine Gall, ó aimsir ruathair na Lochlannach agus an port meánaoiseach Binn Éadair tráth na Plá, go dtí foghlaithe mara Reachrann agus smuigléirí an Rois agus Loch Sionnaigh.

Lá Náisiúnta na Líníochta is ea Dé Sathairn 16 Bealtaine, lá a tharraingíonn aird ar thábhacht na léaráidí, líníochtaí agus pictiúir dár suíomhanna oidhreachta atá fós slán tar éis na mblianta. San 18ú haois, léirigh Gabriel Beranger na tréithe ab fhearr den nós a bhí ann chun na seaniarsmaí a líniú.

Rugadh Mary Ellen (Molly) Adrien ar an 25 Meán Fómhair 1873. Tá cuimhne uirthi mar dhuine de 'mhná na Réabhlóide' i bhFine Gall. Chuaigh Molly le Cumann na mBan tar éis a bhunaithe in Aibreán 1914 agus deirtear go raibh ról tábhachtach aici i mbrainse Lusca a bhunú. Tugadh ordú do Chumann na mBan Domhnach Cásca 1916 cruinniú le chéile ag an Eaglais Dhubh i mBaile Phib, ach tugadh freasordú agus cuireadh ar shiúl iad le fanacht ar aisghairm.

Tá 54 reilig stairiúil i bhFine Gall agus is gné shuntasach d'oidhreacht an chontae iad. Tá go leor díobh fós á n-úsáid. Tá baint ag roinnt acu, cosúil le Lusca, Sord, Naomh Dúiligh agus An Ghreallach le naoimh agus téann siad chomh fada siar le tréimhsí luatha na Críostaíochta. Is reiligí paróiste meánaoiseacha iad cuid eile díobh, cosúil le Clochrán, Inis Pádraig agus Mullach Íde.

Reáchtáil Comhairle Contae Fhine Gall comórtas le déanaí do gach club sacair agus rugbaí atá lonnaithe i bhFine Gall chun trí ghníomh atá inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de a shainaithint agus tabhairt fúthu.

Cúrsaí Airgeadais, agus conas borradh a chur ar ais faoi gheilleagar Fhine Gall agus an soláthar tithíochta i measc na n-ábhar ar pléadh ar líne